Konwersatorium – Karta praw podstawowych UE i TSUE a ochrona praw człowieka

KONWERSATORIUM – PROF. ROBERT GRZESZCZAK, pt.:

Karta Praw Podstawowych UE i TSUE a ochrona praw człowieka
WYKŁAD ZAKOŃCZONY W ROKU 2020/2021

—————————————

PLAN zajęć

2020-10-15 – Wprowadzenie – dlaczego międzynarodowa organizacja gospodarcza zajmuje się ochroną praw człowieka?

2020-10-22– Źródła prawa Unii Europejskiej i miejsce KPP w tym systemie – od zasad ogólnych prawa do pisanego źródła interpretacji, sądownictwo Unii Europejskiej i system ochrony prawnej, znaczenie orzecznictwa TSUE, ref.dot. Opinii TS 2/13 – Magdalena Kozak

2020-10-29– Charakterystyka treści KPP – prawa, wolności, zasady oraz zakres zastosowania KPP. Sprawy unijne i sprawy wewnętrzne (krajowe) – ref. dot. pojęcia „łącznika” ze sprawą unijną, ref. 1 (ad wybrane prawa z KPP i 2 ad pojęcie łącznika), ref. Olga Matusiak

2020-11-05 – Horyzontalne stosowanie Karty praw podstawowych w UE – art. 31 KPP i wyrok TS w sprawie Bauer (horyzontalne stosowanie przepisu gwarantującego prawo do płatnego urlopu), a także wyrok Trybunału w sprawie C‑414/16 – Vera Egenberger p Evangelisches Werk für Diakonie und Entwicklung eV – przy okazji jest to bardzo ciekawy wyrok w kontekście art. 21 KPP o niedyskryminacji oraz wyrok Trybunału w sprawach połączonych C-569/16 i C-570/16 – Stadt Wuppertal p Marii Elisabeth Bauer i Volker Willmeroth p Martinie Broßonn – interpretuje art. 31 (2) KPP o czasie pracy i urlopie, ref. Wiktoria Sokołowska i ref. Michał Malinowski, opieka mgr Wojciech Lewandowski

2020-11-12– „Prasówka” – omówienie bieżących wydarzeń w UE dot. praw człowieka, w tym: wolność zgromadzeń na tle prawa polskiego (art. 57 Konstytucji i art 165 KK), art 11 EKPCz i odpowiednio KPP UE, ref. Szymon Nowak

2020-11-19 – Niezależność sądów i niezawisłość sędziów jako gwarancja prawa do rzetelnego procesu z art. 47 KPP w świetle wyroku TSUE w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18 i C-625/18 oraz wyroku Sądu Najwyższego w sprawie III PO 7/18, ref. Mateusz Miłek, opieka mgr Wojciech Lewandowski

2020-11-26 – Zakaz podwójnej karalności i prawo do skutecznej ochrony sądowej, ref. Olga Szkodzińska, Eugeniusz Fedaraka, opieka pan mgr Maciej Ferenc // ZAKRES: sprawy: Celmer, sąd odmawia wydania Polaka – cała seria orzeczeń, dot. rozszerzonej interpretacji pojęcia organu sądowego z DR o ENA, tj. uznanie przez TSUE, że prokurator to organ sądowy i dyskusja o tym tj. C-509/18, sprawy połączone C-508/18 i C-82/19, C-452/16, C-625/18, C-585/18, C-624/18, a także początki orzecznictwa i ocena dot. organów policji, ministra sprawiedliwości i prokuratury: Kovalkovas (C-477/16), Półtorak (C-452/16) oraz Özçelik (C-453/16).

2020-12-03– Ochrona godności człowieka, ref. Olga Malicka / Prawo do prywatności i ochrona danych osobowych, ref. Zuzanna Ganczewska, opieka mgr Michał Wiącek

2020-12-10– Ograniczanie działalności NGO’sów: wyrok TS w sprawie C‑78/18 Komisja p. Węgrom o wymogach dotyczących przejrzystości finansowej działania NGO w świetle swobody przepływu kapitału i art. 7-8 i 12 KPP

Źródła: http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=227569&pageIndex=0&doclang=pl&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=9654212, notatka na European law blog: https://europeanlawblog.eu/2020/10/19/protecting-civil-society-organisations-in-the-member-states-the-courts-decision-in-c-78-18-on-the-hungarian-ngo-transparency-law/ oraz na gdprhub: https://gdprhub.eu/index.php?title=C-78/18_-_European_Commission_v_Hungary_(Transparency_of_associations), ref. Łukasz Sikora, Bartosz Stachecki, opieka mgr Joanna Mazur

2020-12-17 – Wolność wyznania, ref. Kinga Rozbicka // Prawo do ochrony życia rodzinnego, ref. Anna Skroś, opieka mgr Maciej Ferenc

ZAKRES: sprawa Coman (C-673/16) oraz relewantne orzecznictwo krajowe: NSA odnoszące się do transkrypcji aktu urodzenia tj. II OPS 1/19 uchwała NSA (odwołuje się wprost do Coman). Kwestia tego jak można było wyrok Coman zastosować tj. II OSK 1330/17; decyzja WSA przed wydaniem orzeczeniem w sprawie Coman (sprawa Filipińczyka na lotnisku w Polsce i odmowa wydawania zaświadczeń, o możności zawarcia małżeństwa) tj. V SA/Wa 154/13 wyrok WSA z 15.03.2013 r. oraz IV SA/Wa 2093/12 wyrok WSA z 22.05.2013 r.

2021-01-07 – Zakaz dyskryminacji: wyrok Trybunału w sprawie C‑230/18 PI przeciwko Landespolizeidirektion Tirol – interesująca sprawa osoby, która była podejrzana o prostytucję i w związku z tym policja w trybie natychmiastowym zamknęła jej studio masażu bez uzasadniania decyzji. Jednocześnie odwołanie się od tej decyzji wymagało uzasadnienia od adresata decyzji. Trybunał pochylił się nad tym pytaniem prejudycjalnym i w oparciu o art. 15 ust. 2, 16 oraz art. 47 i 52 KPP uznał, że „w okolicznościach takich jak te będące przedmiotem sprawy rozstrzyganej w postępowaniu głównym sprzeciwiają się one obowiązywaniu uregulowania krajowego, które przewiduje, że organ administracyjny może podjąć decyzję o zamknięciu ze skutkiem natychmiastowym zakładu handlowego, z uwagi na to, że organ ten podejrzewa, iż w zakładzie tym jest prowadzona działalność w zakresie prostytucji bez wymaganego tym uregulowaniem krajowym zezwolenia w zakresie, w jakim po pierwsze, wspomniane uregulowanie nie wymaga, aby taka decyzja była uzasadniona, pod względem faktycznym i prawnym, na piśmie i przekazana jej adresatowi, a po drugie, wymaga, aby wniosek o uchylenie tejże decyzji był uzasadniony przez jej adresata”, ref. Mateusz Bieżuński (opieka Marcin Baryń)

a także – O wolności słowa w Internecie w świetle prawa UE (m.in. na bazie sprawy Acta2, KPP; ew odniesienie do – uboju rytualnego na podstawie art. 4 ust. 4 rozp. 1099/2009 , sprawa C-336/19 o odwracalnym ogłuszaniu w Belgii, opinia RG z 10/10/2020), ref. Mateusz Miłek (opieka mgr Michał Wiącek)

2021-01-14 – Prasówka – wybrane bieżące problemy zw z tematem konwersatorium / omówienie zadania domowego

2021-01-21– Wybrane orzeczenia TSUE – Ochrona środowiska naturalnego w prawie unijnym – czy efektywny system ochrony, ref. Aleksander Hebda, opieka mgr Mateusz Muchel

2021-01-28 Zakaz dyskryminacji – na kanwie wyroku TS w sprawie C-441/14 – Dansk Industri (DI) p. Sucession Karsten Eigil Rasmussen – Trybunał oparł się na ogólnej zasadzie zakazu dyskryminacji ze względu na wiek i uznał, że sporny przepis krajowy stanowił dyskryminację z tego względu. Ponadto orzekł, że jeżeli dokonanie wykładni przepisu krajowego w sposób zgodny z prawem UE nie jest możliwe, sąd krajowy musi odstąpić od stosowania tego przepisu. W następstwie wyroku TSUE Sąd Najwyższy w Danii wydał orzeczenie (sprawa nr 15/2014), w którym stwierdził, że nie jest możliwe dokonanie wykładni przepisu prawa krajowego w sposób zgodny z prawem UE ani uchylenie prawa krajowego, ponieważ oznaczałoby to działanie wykraczające poza zakres jego kompetencji. Ponadto Sąd Najwyższy uznał, że oparcie się na ogólnej zasadzie, nie mającej oparcia bezpośrednio w przepisie traktatowym, a która miałaby mieć pierwszeństwo przed prawem duńskim, nie jest przewidziana w Umowie Akcesyjnej, ref. Rafał Żelichowski, opieka mgr Marcin Baryń

=====================================

Zaliczenie konwersatorium:

obecność 35%
aktywność 20 %
praca domowa 45 %

PRACA DOMOWA:

Opracowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE w zw. z zadanym stanem faktycznym dot. określonego prawa człowieka gwarantowanego w KPP. Pytanie takie musi zostać odpowiednio uzasadnione, z powołaniem relewantnych przepisów prawa Unii Europejskiej (ew. także Rady Europy) oraz poparte relewantnym orzecznictwem luksemburskim

Literatura: Zadane do lektury teksty (artykuły oraz orzecznictwo)

Pomocniczo i poszerzając zakres materiału:

Kornobis-Romanowska D. (red. nauk.), Unia Europejska w roli gwaranta praw podstawowych, Wydawnictwo Currenda, Sopot 2016

Wróbel A. (red.) Karta Praw Podstawowych w europejskim i krajowym porządku prawnym, Warszawa 2009

Grzeszczak R., Pytania prejudycjalne w obszarze praw człowieka. Podręcznik praktyczny dla sędziów, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2019, ss. 117. (wersje w j. polskim i w j. angielskim), dostęp: http://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2019/03/Pytania-prejudycjalne-podrecznik-dla-sedziow.pdf

Banaszak B., Bistrzyga A., Complak K., Jabłoński M., Wieruszewski R., Wójtowicz K., System ochrony praw człowieka, Kraków 2005

Wyrozumska A. (red.), System ochrony prawnej w Unii Europejskiej, Warszawa 2010

Wybrane orzecznictwo sądów unijnych: TS oraz sądów polskich (WSA, NSA i TK)

Wybór dokumentów:

Wybrane fragmenty Traktatów o UE i o funkcjonowaniu UE w wersji opublikowanej w Dz. U. UE C 202 z 7.06.2016;

Statut TS, Dz. U. UE L 200 z 26.07.2016, s. 137;

Regulamin Trybunału Sprawiedliwości, Dz. U. UE L. 173 z 31.01.2014, s. 1;

Regulamin postępowania przed Sądem, Dz. U. UE. L 105, s. 1;

Zalecenia dotyczące składania wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, Dz. U. UE C 338/01 z 6.11.2012;

Praktyczne instrukcje dla stron dotyczące spraw wnoszonych do Trybunału z 31.01.2014, Dz. U. L 31/1;

Wszystkie ww. dokumenty dostępne są pod adresem internetowym:

http://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7031/pl

Przedmiot poświęcony jest problematyce ochrony praw człowieka w specyficznym porządku prawnym Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Karty praw podstawowych UE i roli Trybunału Sprawiedliwości UE. Stąd wykład eksponuje zarówno rolę Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i organów krajowych państw członkowskich w zapewnieniu skuteczności ochrony praw człowieka i ich natury.

W związku z ogromnym znaczeniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, mającym często precedensowy charakter, rozważania przedstawione na wykładzie poparte są analizą wyroków tej instytucji a podstawowym celem prowadzącego zajęcia jest przedstawienie umiejętności jego wyszukiwania, właściwego analizowania i zastosowania w praktyce.

================

Archiwalny plan wykładów z roku 2016:

===========================================